Σοκολάτα, ένας γλυκός πειρασμός

Η σοκολάτα
προέρχεται από τους καρπούς του δέντρου Theobroma cacao
(ελληνικά: τροφή των θεών), γνωστό ως κακαόδεντρο.  Τα επιστημονικά δεδομένα που σήμερα έχουμε
δείχνουν ότι η σοκολάτα περιέχει αρκετά σημαντικά συστατικά, όπως υδατάνθρακες,
απαραίτητα αμινοξέα, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, αλλά και κάποια που πρέπει να
προσέχουμε την κατανάλωσή τους όπως τα κορεσμένα λιπαρά και η χοληστερόλη. Τα
κυριότερα είδη είναι : η μαύρη, η γάλακτος και η λευκή.
Μαύρη σοκολάτα
100 γραμμάρια, δηλαδή
περίπου μια μεσαία σοκολάτα του εμπορίου, μας δίνουν περίπου 543 θερμίδες. Θα
πρέπει να σημειωθεί ότι ανάλογα με την περιεκτικότητα σε κακάο διαφοροποιούνται
ελαφρώς και οι θερμίδες από σοκολάτα σε σοκολάτα. Περιέχει υδατάνθρακες και
απλά σάκχαρα. Περιέχει ακόμη απαραίτητα αμινοξέα όπως η τυροσίνη, η οποία
σχετίζεται και με την καλύτερη διάθεση που μπορεί να έχουμε μετά την κατανάλωση
λίγης σοκολάτας. Αν προσθέσουμε και ουσίες όπως η θειοβρωμίνη και η
φαινυλαιθυλαμίνη, που επιδρούν θετικά στο νευρικό σύστημα, εξηγείται εν μέρει
γιατί η σοκολάτα μπορεί σε πολλούς να προκαλεί εξάρτηση. Επίσης περιέχει
λιπαρά, στην πλειοψηφία τους «κακά» κορεσμένα και λιγότερα μονοακόρεστα, καθώς
επίσης και μέταλλα όπως το κάλιο και λίγο ασβέστιο. Σημαντικό της πλεονέκτημα
είναι  ότι δεν έχει πολλή χοληστερίνη
,μόλις 8 mgr ανά 100
γρ. Περιέχει και καφεΐνη, περίπου όσο ένα φλιτζανάκι ελληνικός καφές. Ίσως όμως
το πιο σημαντικό είναι ότι η μαύρη σοκολάτα έχει γίνει σήμερα αντικείμενο
έντονου επιστημονικού ενδιαφέροντος λόγω της περιεκτικότητάς της σε
αντιοξειδωτικές ουσίες, κυρίως πολυφαινόλες που βρίσκουμε και στο πράσινο τσάι,
το κόκκινο κρασί κα., με θετικότατες επιδράσεις για την υγεία του οργανισμού.

Σοκολάτα γάλακτος

Η βασική της
διαφοροποίηση από τη μαύρη σοκολάτα είναι το ότι περιέχει λιγότερο κακάο το
οποίο έχει αντικατασταθεί από γάλα. Αυτό δεν διαφοροποιεί ιδιαίτερα τις
θερμίδες που περιέχει. Παρότι οι περισσότεροι θεωρούν ότι η μαύρη είναι
καλύτερη για δίαιτα θερμιδικά διαφέρουν μόλις κατά περίπου 10 – 30  θερμίδες. Η βασική τους διαφορά είναι ότι η
σοκολάτα γάλακτος έχει τριπλάσια χοληστερίνη σε σχέση με τη μαύρη, αλλά και 3 –
4 φορές περισσότερο ασβέστιο. Λιγότερη καφεΐνη και θειοβρωμίνη, ουσίες που
δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα, αλλά και λιγότερα αντιοξειδωτικά.  Με βάση τη σύστασή της θα λέγαμε ότι είναι
καλύτερη για τα παιδιά και τους έφηβους, νεαρότερες δηλαδή ηλικίες, λόγω του
ασβεστίου και της χαμηλής καφεΐνης της. Όταν όμως μιλάμε για ενήλικες και άτομα
τρίτης ηλικίας θα συστήναμε τη μαύρη σοκολάτα λόγω των αντιοξειδωτικών της αλλά
και λόγω της χαμηλότερης περιεκτικότητας σε «κακά» λιπαρά και χοληστερίνη.
Λευκή σοκολάτα.
Σε αντίθεση με τις άλλες δύο
κατηγορίες φτιάχνεται από το βούτυρο του κακάο και για αυτό έχει λίγο
περισσότερες θερμίδες, χειρότερης ποιότητας λιπαρά και χοληστερίνη λίγο
περισσότερη και από τη γάλακτος. Εμπεριέχει επίσης αρκετά απαραίτητα αμινοξέα,
μέταλλα και ιχνοστοιχεία και ικανοποιητικότατα ποσά ασβεστίου. Δεν έχει καθόλου
καφεΐνη και θεοβρωμίνη, γιαυτό δεν έχει ιδιαίτερη διεγερτική και εξαρτησιογόνο
δράση. Πολύ καλή επιλογή για έγκυες και θηλάζουσες, λόγω έλλειψης καφεΐνης.
Άλλα είδη
Ανάλογα με τους συνδυασμούς που μπορούν να γίνονται
κυκλοφορούν στο εμπόριο και άλλα είδη όπως σοκολάτα με ξηρούς καρπούς ή με
κόκκους ρυζιού, σοκολάτα με φρούτα (π.χ. σταφίδες) κ.α. Αυτό που θα πρέπει να
σημειωθεί είναι ότι συνήθως δεν έχουν μεγάλες διαφορές όσον αφορά τις θερμίδες
που περιέχουν. Ίσως λιγάκι οι ξηροί καρποί να ανεβάζουν τις θερμίδες, αλλά
ανεβάζουν και την ποιότητα της σοκολάτας, λόγω της περιεκτικότητάς τους σε
συστατικά όπως καλά λιπαρά και υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνες.
Γενικότερα θα
λέγαμε ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα η σοκολάτα θεωρούνταν σαν μια από τις
κύριες αιτίες για πρόκληση βλαβών στα δόντια και την εκδήλωση ακμής στο
πρόσωπο. Οι έρευνες δεν καταδεικνύουν κάποιο από τα συστατικά της σοκολάτας
υπεύθυνο πρόκλησης ακμής, ενώ για την πρόκληση τερηδόνας και άλλων οδοντικών
βλαβών η περιεκτικότητα σε απλά σάκχαρα μπορεί να δικαιολογήσει κάτι τέτοιο.  Επίσης η παχυσαρκία είναι μια ακόμα πάθηση
που οι περισσότεροι ‘χρεώνουν’ στη σοκολάτα και είναι η συγκεκριμένη άποψη που
συγκρατεί και, θα λέγαμε, στερεί την απόλαυση της γλυκιάς γεύσης μιας πλάκας
σοκολάτας από ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Είναι αλήθεια πως η σοκολάτα, εκτός
από μια τροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, είναι και προϊόν με μεγάλο
ενεργειακό περιεχόμενο. Ωστόσο αυτό που ισχύει είναι ότι δεν υπάρχουν κακά
τρόφιμα αλλά κακή διατροφή.  Η υπερβολή
είναι που βλάπτει.. Ο καθένας από εμάς, ακόμα και όσοι βρίσκονται σε δίαιτα
απώλειας βάρους, μπορούν να εντάξουν ένα μικρό κομμάτι σοκολάτας στο καθημερινό
τους υγιεινό πρόγραμμα ή, αν προτιμούν, μια μικρή συσκευασία σοκολάτας ως το
εβδομαδιαίο γλυκό τους. Απολαύστε τη σοκολάτα με μέτρο και να θυμάστε πως η
υπερβολή οδηγεί στο να γευόμαστε την… πικρή πλευρά του χαρακτήρα της.